Tükenmişlik Sendromu

Tükenmişlik Sendromu

Öncelikle tükenmişlik; duygusal, zihinsel ve fiziksel bir tükenme halidir. WHO, tükenmişlik sendromunu “başarıyla yönetilmeyen iş yeri stresi” olarak tanımlamaktadır. Tükenmişlik sendromu, genellikle yoğun iş hayatında fazla sorumluluk alma, iş hayatının aşırı stresli olması, aşırı taleplerle karşılaşma ve bu durumlarla baş edemeden kaynaklanmaktadır. Bununla beraber tükenmişlik sendromu, sıradan yorgunluktan çok daha ağır ve kötü bir ruhsal durumdur. Bunun yanında kişilerin stresle başa çıkmalarını ve günlük sorumluluklarını yerine getirmelerini zorlaştırır.

Özellikle bir kişinin kaldırabileceği iş yoğunluğunun üzerinde bir tempo ile çalışan ve yoğun stres altındaki çalışan kişiler de görülen tükenmişlik sendromunda kişi kendini bu koşullar altında çalışmaya zorlaması sonucunda belirli bir evreden sonra çöküş başlar. Bu başlayan çöküşle beraber hastalık kendini belli eder.

Aslında sürekli başarılı olma arzusu ve bunun için yoğun bir iş hayatı, uzun süren bir rekabet ortamı içerisinde baskı altında hissetme, kendini ailesinden ve çevresindeki yakınlarına karşı sorumlu olduğunu hissederek yaşama, kendi ihtiyaçlarını ihmal etmesine neden olan aşırı yükümlülük ve özel hayatına vakit ayırmama tükenmişlik sendromun nedenleri arasındadır.

Tükenmişlik Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Kişide ilk olarak duygusal anlamda tükenir. Böylelikle kişi yaptığı işin başarılı sonuçlanması için ağır strese girmesi ve kendine aşırı bir yüklenme sonucunda kendini tükenmiş hisseder. İş hayatında özellikle insanlarla yüz yüze çalışan kişiler bir süre sonra karşındakilere karşı duyarsızlaşırlar.  Ayrıca karşındakilere duygudan yoksun bir şekilde tutum ve davranışlar sergilerler. Sonuç olarak işinde başarılı olmayacağını ya da olmadığını düşünür.

Fiziksel açıdan kişinin gücü ve enerjisi düşer. Hatta kişi sürekli kendini yorgun hisseder. Özellikle de tükenmişlik sendromunun bağışıklık sistemiyle ilişkisi vardır. Bu süreçte kişinin bağışıklığı zayıfladığı için sık sık hastalanabilir. Bunların dışında kalp çarpıntısı, sindirim sisteminde bozulmalar, mide problemleri, nefes alıp vermekte zorlanma, uyku düzensizlikleri ve yorgun uyanma gibi fiziksel olarak belirtileri vardır.

Zihinsel belirtilerin ilk belirtisi dikkat sorunudur. Bundan dolayı kişi bir türlü konsantrasyonunu toparlayamadı için iş hayatında ve diğer işlerinde odaklanamaz. Bunun yanı sıra kişide dalgınlık, karar vermede zorlanma, çabuk sıkılma, hevesi kaçma, unutkanlık gibi belirtiler ortaya çıkar.

Duygusal olarak yaşanan belirtiler çok yıpratıcıdır. Maalesef kişi kendini kapana sıkılmış gibi hissettiği için çaresizlik duygusunu uyandırır. Çaresizliğe ek olarak keyifsiz, kendini önemsiz hissetme, tatminsizlik, özgüven kaybı, hayal kırıklığı, olaylara ve kişilere yabancılaşma, çabuk sinirlenme gibi ruhsal sonuçların görülme ihtimali vardır.

Tükenmişlik Sendromu ve Depresyon Nasıl Ayırt Edilir?

Tükenmişlik sendromu ve depresyon belirtileri benzer olduğu için iki psikolojik hastalık karıştırılabilir. Öncelikle depresyon, olumsuz düşünceler ve duygular yalnızca çalışma ortamında değil, yaşamsal olaylarla ilgili ve travma temeli olabilir. Ancak tükenmişlik sendromun sorun kaynağında sadece iş hayatı vardır. Fakat ikisi birbirini tetikleyebilir. Kişi de var olan depresyonun iş ortamını olumsuz yönde etkileyerek tükenmişliğin daha da artmasına neden olabilir. Kişilerde fiziksel, zihinsel ve duygusal olarak 3 farklı noktada belirtilerle kendini belli eder.

Tükenmişlik sendromun erken fark edilmesi mühimdir. Çünkü ilerleyen bu sendrom çok büyük sağlık sorunlarına yol açabilecek düzeydedir. Bundan dolayı erken fark edilen tükenmişlik sendromun tedavi sürecinde başarısı için çok önemlidir. Bununla birlikte tükenmişlik sendromu her ne kadar kişilerin sosyal ve psikolojik yaşamını alt üst etse de tedavisi kolay ve oldukça etkilidir. Sendromun ilerleme düzeyi hastalığın tedavi sürecinde değişiklik gösterebilir. Ancak şiddetli olmayan durumlarda sendrom kişilerin kendi kendine alacağı önlemler, iş ve sosyal hayatında yapacağı değişiklerle büyük ölçüde ortadan kaldırılabilir. Bu sendromun altta yatan nedenlerin tespiti ve değişiklerin doğru bir şekilde düzenlenmesi için mutlaka bir uzmandan yardım alınması gerekir.

Profesyonel olarak bu konuyla ilgili psikolojik danışmanlık sürecinde neler yapılabileceğini merak ediyorsanız, Mersin psikolog hizmetlerimiz için 0324 408 22 42  yi arayarak veya sayfanın alt sağ köşesindeki whatsapp simgesini tıklayarak bizimle iletişime geçebilirsiniz.